Bệnh Béo Phì Và Những Điều Bạn Cần Biết?
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), số người bị béo phì trên toàn thế giới đã tăng gấp đôi trong vòng 40 năm qua. Hiện nay, có khoảng 650 triệu người trên thế giới bị béo phì, chiếm khoảng 13% dân số toàn cầu.
Trong nước ta, tình trạng béo phì đang ngày càng trở nên phổ biến. Theo Báo cáo Sức khỏe thế giới 2021 của WHO, Việt Nam đứng thứ 2 trong số các quốc gia có tỉ lệ người bị béo phì tăng nhanh nhất khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Năm 2020, tỉ lệ người trưởng thành bị béo phì ở Việt Nam đã tăng lên gần 17%, cao hơn nhiều so với mức 1,7% năm 2000.
Tình trạng béo phì đặc biệt đáng lo ngại ở trẻ em và thanh thiếu niên. Theo một nghiên cứu của Bộ Y tế, tỉ lệ béo phì ở trẻ em Việt Nam đã tăng lên gần 30% trong những năm gần đây.
Bệnh béo phì được định nghĩa như thế nào?
Bệnh béo phì (obesity) hay thừa cân là tình trạng tăng cân quá mức, khi mà mức độ tích tụ chất béo trong cơ thể đã đạt đến mức gây hại cho sức khỏe. Người bị béo phì thường có chỉ số khối cơ thể (BMI) cao hơn 30 kg/m², được tính bằng cách chia cân nặng (kg) cho bình phương chiều cao (m).
Nguyên nhân của bệnh béo phì
Bệnh béo phì là kết quả của sự cân bằng năng lượng bị mất cân đối, tức là khi lượng calo tiêu thụ ít hơn lượng calo tiêu thụ hàng ngày. Đây là một vấn đề phổ biến trong xã hội hiện đại, với nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:
Chế độ ăn uống không lành mạnh:
Khi tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu calo, chất béo, đường, đồ uống có ga, thực phẩm nhanh và thực phẩm chế biến sẵn, có thể dẫn đến tích trữ mỡ trong cơ thể.
Thiếu hoạt động vật lý:
Sự thiếu hoạt động vật lý và không đủ tập thể dục đều đặn có thể dẫn đến tích tụ mỡ trong cơ thể.
Yếu tố di truyền:
Một số trường hợp béo phì có thể do di truyền.
Tình trạng sức khỏe khác:
Bệnh tiểu đường, bệnh tuyến giáp, bệnh gan nhiễm mỡ và một số bệnh nội tiết khác cũng có thể gây béo phì.
Stress và mất ngủ:
Stress và mất ngủ có thể dẫn đến ăn nhiều hơn, giảm chất lượng giấc ngủ và thúc đẩy sản xuất hormone cortisol, gây ra tích tụ mỡ.
Hậu quả của việc thừa cân, béo phì
Bệnh béo phì là một căn bệnh có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe của người bị mắc bệnh, bao gồm:
Bệnh tim mạch:
Béo phì làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như bệnh động mạch vành, đột quỵ, tăng huyết áp và suy tim.
Tiểu đường:
Béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2.
Bệnh mỡ máu:
Béo phì làm tăng mỡ trong máu, đặc biệt là mỡ xấu (triglyceride và cholesterol LDL), và giảm mỡ tốt (cholesterol HDL), dẫn đến tình trạng mỡ máu bất thường.
Bệnh gan nhiễm mỡ:
Béo phì là một trong những nguyên nhân chính của bệnh gan nhiễm mỡ.
Bệnh gout:
Béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh gout, một bệnh liên quan đến sự tích tụ acid uric trong cơ thể.
Thoái hóa khớp:
Béo phì làm tăng áp lực lên khớp, gây ra tổn thương và dẫn đến thoái hóa khớp.
Ung thư:
Béo phì có thể làm tăng nguy cơ mắc các loại ung thư như ung thư vú, ung thư dạ dày, ung thư đại tràng và ung thư buồng trứng.
Vấn đề tinh thần:
Béo phì có thể gây ra tình trạng lo âu, trầm cảm và giảm tự tin.
Làm thế nào để giảm tình trạng béo phì
Để giảm tình trạng béo phì, có thể áp dụng các biện pháp như sau:
Tập thể dục định kỳ:
Tập thể dục định kỳ là một trong những cách hiệu quả nhất để đốt cháy calo và giảm cân. Bạn nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần. Có thể tập thể dục bằng các bài tập như chạy bộ, đạp xe, bơi lội, võ thuật, aerobic và yoga.
Ăn uống lành mạnh:
Ăn uống lành mạnh là chìa khóa để giảm cân và giữ gìn sức khỏe. Nên ăn nhiều rau củ, hoa quả, thực phẩm chứa chất xơ và thịt không béo. Hạn chế đồ ăn nhanh, đồ uống có ga, đồ ngọt và đồ ăn có chứa nhiều đường.
Giảm thiểu stress:
Stress là một trong những nguyên nhân gây béo phì. Nên tìm cách giảm thiểu stress bằng cách tập yoga, thực hành mindfulness, nghe nhạc, đọc sách, đi dạo hoặc tìm người bạn để nói chuyện.
Điều chỉnh thói quen sinh hoạt:
Nên điều chỉnh thói quen sinh hoạt để giảm cân, bao gồm ngủ đủ giấc, tránh thức khuya, không hút thuốc, không uống rượu và không dùng chất kích thích.
Tìm người hỗ trợ:
Nếu bạn gặp khó khăn trong việc giảm cân, hãy tìm người hỗ trợ như gia đình, bạn bè, các chuyên gia dinh dưỡng hoặc nhóm hỗ trợ giảm cân để giúp bạn đạt được mục tiêu giảm cân của mình
